Martin Woltermann is apotheker in hart en nieren. Hij runt twee openbare apotheken in Breda. Apotheek Woltermann en Apotheek Bredaplein. Maar wie het grote moderne pand van Bredaplein binnenloopt, ziet ook een ruimte achter de apotheek. Vol bakken, medicatierollen, mensen in de weer. Door de grote glazen wanden vang je dan een glimp op van de instellingsapotheek die Martin in 2013 opende.
Een instellingsapotheek?
“Daar gaat een verhaal aan vooraf”, zo begint Martin te vertellen. “Bewoners in een instelling krijgen hun medicijnen vaak via een medicatierol. Deze leverden wij vanuit de openbare apotheek. Maar de laatste jaren zijn de instellingen steeds grootschaliger geworden, de eisen steeds strenger en de druk op de kosten steeds groter. Het begrip instellingsfarmacie is daarmee geboren en vraagt een hele andere organisatie en samenwerking dan we gewend waren.”
De ontwikkeling die Martin schetst is niet van vandaag of gisteren. Al sinds 2009 verzorgt het apotheekteam van Martin de farmacie voor zorginstelling Thebe. Maar hij kan zich ook herinneren dat in dezelfde tijd veel instellingen het zelf deden, soms zelfs zonder apotheker erbij. In 2011 is Martin Woltermann met een aantal andere apothekers gaan samenwerken onder de vlag Apotheekgroep Breda. “Met zes apotheken werkten we samen maar we bedienden nog wel onze eigen instellingen. De meeste hadden specifiek voor de instellingen een gespecialiseerde verpleegkundige in dienst. Mij bekroop het gevoel ‘dit kan slimmer’. We zijn ons gaan specialiseren. Ons écht gaan verdiepen in de thematiek en uiteindelijk is daar Farmazorg Breda uit geboren. Een instellingsapotheek voor (grote) zorginstellingen. We leveren niet zomaar medicijnen, we leveren een concept. Zorg van A tot Z.”
Kennis delen met Medicatie+Zorg
Om Farmazorg Breda in goede banen te leiden mocht Ivo Witte aanschuiven aan het bureau van Martin. Deze apotheker werd binnengehaald om zich te specialiseren op instellingsfarmacie. Dus dat deed hij! Ivo: “Apotheek Voorzorg is de leverancier van onze medicatierollen. Zij bieden daarnaast onder de naam Medicatie+Zorg begeleiding bij instellingsfarmacie. Ik volgde een masterclass en deelde daarnaast met de projectleiders ook onze ervaring in Breda. Zo werd het een wisselwerking van kennisdeling, sparren en elkaar vooruit helpen. Het heeft ons veel gebracht!”
Bij instellingsfarmacie gaat het volgens Ivo Witte grotendeels om de samenwerking. De meerwaarde van een instellingsapotheek is niet het leveren van medicijnen. Ivo: “De meerwaarde is je deelname aan FTO’s, interne audits doen, vraagbaak zijn voor behandelend artsen, ook ongevraagd advies geven, richtlijnen stellen, flexibel en bereikbaar zijn” Martin vult aan: “Ons doel is om echt onderdeel te worden van de instelling, dat de persoonlijke relatie met de apotheker zo sterk is dat het voelt als een directe collega.”
Groter worden is aanbestedingen winnen
Martin: “Instellingen zetten steeds vaker een aanbesteding uit om te komen tot één vaste apotheker voor meerdere locaties. Zo deed Thebe dat in 2018 ook. Spannend want we hadden al een contract voor regio West-Brabant. Door de aanbesteding kwam dat contract te vervallen en moesten we ons opnieuw bewijzen. Het voelt als solliciteren op je eigen baan. Maar nu stond ook Midden-Brabant op het spel. Medicatie+Zorg hielp ons door mee te denken met de bewijsstukken, ze lezen mee met een kritisch oog. Door hun ervaring in instellingen weten zij nog beter waar we de nadruk op moeten leggen en hoe we bepaalde zaken het beste kunnen verwoorden. Inmiddels hebben we meerdere aanbestedingen in samenwerking met hen doorlopen. We hebben ze niet allemaal gewonnen maar voor 2019 ligt zowel voor Amarant als voor Thebe een contract op tafel.”
Naar een hoger level
Mede door de nieuwe contracten is het pand in Breda nu al bijna te klein. Ivo: “Bizar, twee jaar geleden trokken we hierin met de gedachte hier nooit uit te groeien. Dankzij de hoge plafonds kunnen we een extra verdieping creëren. We brengen Farmazorg letterlijk en figuurlijk naar een hoger level!” Wat is de kracht van Farmazorg? Martin: “Ondanks de groei behouden we onze lokale focus en korte lijnen. Onze belofte is flexibel en bereikbaar zijn. Dat is in deze branche heel belangrijk, sinds kort zelfs 24/7 service. Voor het nieuwe contract bij Amarant heb ik een derde apotheker aangenomen, Anke Bartels. Zij is het gezicht voor hen.” Anke vult aan: “Bij amarant hebben we een interessante uitdaging. Het gaat om gehandicaptenzorg, de cliënten wonen in woonwijken, kiezen hun eigen huisarts en de teams werkten met de apotheker om de hoek. Ik bezoek alle woningen en ga met degene die verantwoordelijk is voor medicatie één-voor-één in gesprek. Samen stemmen we de nieuwe samenwerking af, we gaan op korte termijn bij alle teams over op digitale toedienregistratie.”
Instellingsfarmacie is nog volop in ontwikkeling
Martin: “Zoals wij Farmazorg hebben ingericht is een antwoord op vraag in de markt. We reageren op wat we horen en zien, en daarom weet ik nu nog niet waar we over 10 jaar staan. We zijn volop in ontwikkeling. Die kennis delen we graag met andere apotheken en bijvoorbeeld met Medicatie+Zorg om collega’s op te leiden. Zo zijn we voor de masterclass Instellingsfarmacie ook een stagelocatie. Apothekers kunnen bij ons een kijkje in de keuken nemen.” Martin benadrukt dat een openbare apotheek niet ‘zomaar’ instellingsfarmacie erbij kan doen. Het is een specialisme. Om dat te erkennen en het voor iedereen duidelijk te maken waaraan je moet voldoen ontwikkelt Medicatie+Zorg een keurmerk. Martin: “Het keurmerk helpt hopelijk in de toekomst een onderscheid te maken tussen apotheken die alleen roepen dat ze het kunnen en apotheken die het ook kunnen waarmaken!”
